Bina Güçlendirmesi için İlk Yapılması Gerekenler

Yaşamımızı sürdürdüğümüz bina ve içinde bulunan konut, ofis vb alanlar en çok güvende olduğumuzu hissettiğimiz yerlerdir. Bu yapılar hem temel yaşam alanımız hem de çalışma ortamlarımızdır. Türkiye’de birçok ilimiz deprem bölgesinde yer almasına rağmen maalesef geçmiş deneyimlerde de görüldüğü gibi binalarımızın büyük bir kısmı dayanıklılık sorunları ile karşı karşıya denilebilir. Bu durum kendimizi güvende hissettiğimiz yaşam alanlarımızda gerçekten güvendemiyiz? sorusunu sormamıza neden oluyor.

Dayanıklılığı hakkında soru işaretleri olan yapılar için ilk akla gelen hızlı çözüm bina güçlendirmesi olmaktadır. Bina güçlendirilmesi için yapılması gerekenler ise aşama aşama ilerlemektedir. Kararın alınması, projelendirilmesi ve uygulanması gibi süreçler bulunmaktadır.

Güvensiz binalar orta şiddette bir depremde bile çok sayıda can kaybına neden olabiliyor. Yukarıda da belirttiğimiz gibi deprem bölgesinde bulunan birçok ilimiz ve bina mevcut. Ancak tüm bunların hepsini kısa sürede yıkıp yeniden yapmak imkansız denecek kadar zor. Bu gibi durumlarda çok daha farklı yöntemlere başvurmak daha avantajlı olarak görülüyor. Bina güçlendirme yöntemi de tamda bu noktada devreye giriyor. En sağlıklı ve yenilikçi çözümlerden biri olarak görülen bina güçlendirme uygulamaları, oldukça etkili sonuçlar vermektedir. Alanında uzman yetkilendirilmiş kişi ve firmalar tarafından yapıldığında uzun seneler boyunca güvenle oturabileceğiniz bina, daire ve iş yerlerine sahip olunabilmektedir.

1- Bina Güçlendirme Kararı Alınmalı  

Daha güvenli bir yaşam alanı ve işyeri için bina sakinleri tarafından mutlaka bina güçlendirme kararı alınmalı diyebiliriz. Özellikle kentsel dönüşüm projelerinde riskli yapılar yıkılır. Ömrü tamamlanan ve güvenlik sorunları bulunan binalarda ise güçlendirme kararı alınır.

Malikler bu gibi durumlarda bina güçlendirme kredisinden de faydalanabiliyorlar. 6306 sayılı Kanun’da belirtildiği gibi güçlendirilebileceği teknik olarak saptanan yapıların güçlendirilebileceğinden bahsedilmektedir. Ancak güçlendirme kararının kat maliklerinin ne kadarlık bir bölümünün oyu ile alınması gerektiği noktasında net bir hüküm bulumuyor. Bu nedenle, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’na tabi olan bir yapıda güçlendirme hususunda bu Kanun’a göre hareket edilmesi gerekiyor.

2- Binanızın Durumunun Tespiti Yapılmalı

Ev ve işyerlerinizde güçlendirme kararı alındıktan sonra binanızın durumunun tespiti yapılmalı. Peki bu tespit nasıl yapılıyor? Diye soracak olursanız; sizler için adım adım anlatacağız.

Öncelikle binanın farklı bölgelerinde yer alan demir donatılardan kesitler alınır. Bu işlemler yapılırken uzmanlar tarafından tespit edilen binanın en hayati yerleri baz alınır. Doğru yerlerden numuneler alınması, binanın ömrünün tam olarak saptanmasını sağlayacaktır.

Hayati yerlerden numuneler alındıktan sonra bir program çerçevesinde bazı testler uygulanır. Buna örnek verecek olursak; deprem dayanıklılık testi olmazsa olmazlardandır. Betona uygulanan farklı deprem şiddeti uygulamaları ile binanın ne kadar dayanıklı olduğu tespit edilmektedir. Betonun korozyona uğrayıp uğramadığı, ağırlıkları ne kadar taşıyabileceği gibi önemli testlerden geçirilmektedir. Tüm işlemler özel labaratuvar ortamında gerçekleştirilir. Son teknoloji cihazlarla yapılan testler sonucu belirler.

Alanında uzman ekipler elde edilen sonuçlar ışığında nasıl bir bina güçlendirme çalışması yapılacağına karar verir ve ardından durum maliklere bildirilir ve uygulamaya geçilir.

Deprem Performans Analizi ile ilgili daha detaylı bilgi almak için “Deprem Performans Analizi Nedir?” başlıklı blog yazımızdan faydalanabilirsiniz.

3- Deprem Güçlendirme Projesi Hazırlanmalı

Bina güçlendirme kararı alındıktan sonra mutlaka deprem gülendirme projesi hazırlanmalı. Deprem güçlendirme projesi hazırlanırken öncelikle deprem yönetmeliği dahilinde mevcut yapıların deprem etkisi altındaki sağlığını saptamak için deprem performans analizi yapılmaktadır. Deprem yönetmeliğinde yer alan bilgiler çerçevesine uzmanlar tarafından yapılan analizin ardından yönetmelikte belirtilmiş olan performans seviyesinin karşılanıp karşılanmadığı incelenir. Eğer ilgili bina yapılan performans analizinin ardından yönetmelikte yer alan performans seviyesini karşılamıyorsa güçlendirme projesi hazırlanır. Güçlendirme projesinin aşamaları ise şunlardır:

• Güçlendirme projesi hazırlanırken yapının eski mimari ve statik projeleri
• Daha sonra yapının beton dayanıklılığını öğrenmek için hayatı bölgelerden karot numunesi alınır.
• Beton dayanımı ölçümün yapılmasından sonra sıra demirlerin tespitine gelir. Mevcut yapıda yer alan demirlerin çapları, adetleri ve etriye aralıkları cihazlarla ölçülür.
• Deprem performans analizinde bir sonraki adım ise ilgili yapının uygun bir alanına muayene çukuru açılıp binanın temelinin incelenmesidir.
• Bina temelinin incelenmesinden sonra jeolojik zemin etüdü yapılır.

Yukarıda da belirttiğimiz gibi bina güçlendirme işlemleri insanlar için hayatı önem taşımaktadır. Ülkemizde hem kentsel dönüşüm hem de bina güçlendirme konusunda önemli çalışmalar yapılmaktadır. Oturduğunuz binanın dayanıklılığı ile ilgili kuşkularınız bulunuyorsa en kısa sürede gerekli çalışmalara başlamanız sizin ve ailenizin yaşamı için büyük önem taşımaktadır.

Uzun ömürlü etkiler sağlayan bina güçlendirilmesi için yapılması gerekenler konusuna detaylı bir şekilde değinmiş olduk. Sizlerde binalarınızı inceletebilir ve elde edilen sonuç doğrultusunda bina güçlendirme işlemleri yapabilirsiniz.