Doğal afetler ve inşaat sürecindeki birtakım ihmallerden kaynaklı olarak binalarda hasar oluşabilir. Bir uzman incelemesi neticesinde hasar değerlendirmesi yapılarak hasar türüne yönelik bir çalışma planlanır. Binalar az, orta ve ağır hasarlı olarak sınıflandırılır. Az hasarlı binaların yaşam alanı olarak kullanılması mümkün olsa da orta hasarlı binalar onarılarak tekrar konut, iş yeri vasfı kazanabilir. Ancak ağır hasarlı binalarda onarım yapılması mümkün değildir.
Orta hasarlı binalar ile en sık deprem sonrasında karşılaşılan bir durumdur. Bunun yanı sıra sel, toprak kayması gibi doğal afetler nedeniyle de binalarda orta hasar olabilir. Aynı anda birden fazla binanın hasar almasına neden olan durumların yanı sıra tek bir binanın çeşitli nedenlerle zarar görmesi de söz konusu olması mümkündür. Binanın hasar almasına yol açan durumlardan biri uygun malzemeler kullanılmadan inşaatın tamamlanmasıdır. Ayrıca binanın dere kenarında ya da farklı tür risk taşıyan alanlarda konumlandırılması da hasar oluşumuna yol açabilir.
Orta hasarlı bina güçlendirme çalışmaları yapılmadığı takdirde söz konusu binanın yıkılma riski fazladır. Bu tür binalar güçlendirme yapılmadan kesinlikle konut olarak kullanılmamalıdır. Orta hasarlı bina güçlendirme için kullanılan yöntemler binanın durumuna bağlı olarak değişir. Doğru yöntemin seçilmesi ve uygulanması neticesinde yeterince dayanıklılık sağlanır. Eğer orta hasarlı yapılarda güçlendirme yapılmazsa bir an evvel yıkım kararı alınmalıdır. Aksi takdirde ani ve kontrolsüz yıkılma sonucu can ve mal kaybı olabilir.
Orta Hasarlı Bina Güçlendirme İlgili Düzenlemeler
Türkiye’de 6 Şubat 2023 tarihinde yaşanan ve onlarca ilde ciddi sayıda can ve mal kaybına yol açan depremden sonra bazı düzenlemeler yapılmıştır. Bu düzenlemeler hasarlı yapılara verilecek maddi yardımlara ve yıkım kararlarına ilişkindir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından alınan kararlara göre hasar durumu incelendikten sonra yapılması gerekenler şöyledir: Orta hasarlı bina güçlendirme çalışmaları yapılabileceği gibi bu tür binalar için yıkım ve dönüşüm kararı da alınabilir. Bu karar doğrultusunda bakanlık, belirlenen süre içerisinde güçlendirilmeyen binalar için yıkım kararı almıştır.
Orta Hasarlı Bina Tespiti Nasıl Yapılır?
“Orta hasarlı bina güçlendirme nasıl yapılır?” sorusuna yanıt arayanlar ilk olarak tespit sürecini tamamlamalıdır. Orta hasarlı bina sahiplerinin belirlenmesi için gerekli incelemeler uzmanlar tarafından yapılır. Uzmanlar, yapılan değerlendirmeler neticesinde binaları şu şekilde sınıflandırır:
- Eğer binanın herhangi bir hasarı yoksa yaşam alanı olarak kullanılmasında da bir sakınca yoktur.
- Deprem sebebiyle sıva çatlakları, ince çatlaklar ve badana çatlakları meydana geldiyse bu tür binalar az hasarlı kategorisinde değerlendirilir.
- Duvarların yarıldığı ve taşıyıcı kolonlarda çatlakların oluştuğu hasar tipi orta hasar olarak kabul edilir. Orta hasarlı bina güçlendirme yapılmadan bu binaların kullanılması mümkün olmaz. Ancak eşyaların binadan çıkarılması mümkündür.
- Binanın taşıyıcı kolonlarının ayrılması, derin kırılmalar olması binanın ağır hasar aldığını gösterir. Bu tür yapıların onarımı mümkün değildir.
- Binanın kolonlarının kısmen yıkıldığı ve ciddi kırılmaların olduğu yapıların acilen yıkılması şarttır. Bu tür yapılar acil yıkılacak yapılar olarak adlandırılır.
Hasar tespiti sırasında görsel incelemenin yanı sıra ultrasonik testler yapılır. Ayrıca X-Ray ışınları, termografik değerlendirmeler, akustik emisyon testleri de gerçekleştirilir. Elektrik tesisatının incelenmesi, mikroskobik değerlendirme ve hidrostatik ve hidrodinamik testler de bu süreçte yapılır.
Orta Hasarlı Bina Nasıl Güçlendirilir?
Binanın orta hasarlı olduğu tespit edildikten sonra güçlendirme çalışmalarına başlanır. Yapılması gereken çalışmaları şöyle sıralayabiliriz:
- İlk olarak binanın yapı modelinin çıkarılması gerekir. Yapısal analizler gerçekleştirildikten sonra hangi malzemelerle güçlendirme yapılacağına ve kullanılacak tekniklere karar verilir.
- Güçlendirme malzemesi olarak çelik konstrüksiyonlar kullanılabilir. Betonarme malzemelerin yanı sıra karbon fiber de kullanılabilir.
- Tüm detaylar belirlendikten sonra projenin onaylanması gerekir. Yetkili kurumlardan gerekli onaylar alındıktan sonra çalışmalara başlanır.
Orta Hasarlı Bina Güçlendirme Maliyeti Ne Kadardır?
Orta hasarlı bina güçlendirme çalışmalarında maliyet de son derece önemli bir unsurdur. Orta hasarlı bina güçlendirme maliyeti kullanılacak malzemelere ve sunulacak hizmetlere göre değişir. Devlet, geniş kitleleri etkileyen doğal afetlerden sonra çeşitli destekler vererek maliyetleri düşürmeye yardımcı olur.
Verilen desteklerden biri orta hasarlı bina güçlendirme kredisidir. Bu kredi sayesinde masrafların bir kısmı karşılanabilir. Kredi tutarı yıllara göre ve yaşanan doğal afetlere bağlı olarak değişiklik gösterir. Maliyetler sigorta kapsamında da karşılanabilir. DASK kapsamında güçlendirme için mali destek alabilirsiniz.
Orta hasarlı bina güçlendirme yerine kentsel dönüşüm projelerinden de yararlanabilirsiniz. Ayrıca kentsel dönüşüm kapsamında sağlanan kira yardımlarından da faydalanma şansınız vardır. Bu sayede temelden daha güçlü inşa edilmiş bir binada yaşamınızı sürdürebilirsiniz.
Beşoğlu Endüstri olarak sizlere bina güçlendirme hizmeti sunuyoruz. Bu hizmetimizden uygun fiyata yararlanarak yaşam alanlarını, iş yerlerini çok daha güvenli bir hâle getirebilirsiniz. Deprem analizi ve bina güçlendirme faaliyetlerimizi her zaman uzman bir ekiple ve profesyonel bir süreci takip ederek tamamlıyoruz. Can ve mal güvenliğiniz için bir an evvel orta hasarlı bina güçlendirme hizmetimizden yararlanabilirsiniz.