Tehlikeli Kolon Çatlağı Nasıl Anlaşılır?

Bu içeriğimizde “Tehlikeli kolon çatlağı nasıl anlaşılır?” sorusunun cevabını detaylı bir şekilde sizlerle paylaşıyoruz.

Taşıyıcı Kolon Nedir?

İnsanlar geçmişten günümüze evlerinin doğal durumlardan ve beşerî etmenlerden korunmasını sağlamak amacı ile sağlam yapılar oluşturmak istemişlerdir. Antik çağlarda taşıyıcı kolonlar, çatıyı ayakta tutmak için kullanılan yapı öğeleriydi. En eski örneklerine Mısır’da M.Ö. 2600 yılına tarihlenen İmotep tapınağında görülmüştür. Taşıyıcı kolanlar temel ile bağlantısı olan ve yapının yüksekliğine bağlı olarak, ya da üstüne gelen kuvvetlerin büyüklüğüne bağlı olarak da kolonların yapısında değişiklikler görülebilir.

Geçmişte daha çok ahşap kullanılarak oluşturulan kolonlar günümüzde son teknolojinin de sağladığı avantajlarla devasa yapıların inşasına olanak sağlamaktadır. Kısaca özetlemek gerekirse taşıyıcı kolonların görevi binanın ayakta durabilmesi yükü temele aktarmaktır. Bunun yanında taşıyıcı kolonların sağlam olabilmesi bazı hususlara bağlıdır. Taşıyıcı kolonlar mekanik açıdan diğer inşa öğelerinden farklıdırlar. Kolonların sağlamlığı yapıların doğal etmenlere dayanabilmesi için günümüzde çelik ve betonarmeden yapılmaktadır. Bazı istisnalar dışında tamamen çelik kolonlar ile inşa edilen yapılar da mevcuttur. Fakat bazı zamanlarda yapıların en sağlam öğeleri de olsalar deformasyona uğrayabilirler. Üzerinde oluşan çatlaklar ise zaman zaman yapının bütünselliğini tehlikeye sokabilmektedir.

Kolon Çatlağı Nasıl Oluşur?

Kolon çatlakları genellikle ısı farklarından dolayı meydana gelmektedir. Bunun yanında kötü malzeme kalitesi, malzemenin ömrünü doldurmuş olması ya da işçilik hataları da kolon çatlağı oluşmasına neden olabilmektedir.

Tespit edilen kolon çatlağı eğer taşıyıcı eleman üzerinde sıva altı bir çatlak değil ise sadece sıva üzerinde mevsimsel sıcaklık değişimlerinden ya da yanlış uygulanan sıva çalışmasından ötürü oluşan bir çatlak olması muhtemeldir ve ciddi bir tehlike arz etmeyecektir. Eğer çatlak taşıyıcı öğe üzerinde bulunuyorsa, durumun ciddi olup olmadığını anlamak için çatlak genişliğinin ölçülmesi gerekmektedir.

Her Kolon Çatlağı Tehlikeli midir?

Her kolonun görevi üzerine binen kuvveti temele aktararak yükü ayakta tutmaktır. Bazen kolonlar üzerinde çeşitli nedenlerden ötürü deformasyon görülebilir. Kolonlarda meydana gelen her hasar tehlikeli sayılmaz. Özellikle sıva üstünde oluşan çatlaklar yanıltıcı olabilmektedir. Tehlikeli çatlakların tespit edilmesi için hizmet veren mühendislik firmaları mevcuttur. Kolon çatlaklarının tespiti için hizmet veren mühendisler kolonları yerinde inceleyerek hasar tespiti yaparlar ve kolonların durumunu rapor ederler.

Tehlikeli Kolon Çatlağı Nasıl Anlaşılır?

Tehlikeli kolon çatlağı nasıl anlaşılır? Sorusuna gelecek olursak; bu durum genelde kötü malzeme, ömrünü doldurmuş malzeme ya da yanlış projelendirme nedeniyle oluşur. Küçük çatlaklar ile başlayan çatlama süreci zamanla daha büyük çatlakların oluşacağının da habercisidir.

Elbette görülen deformasyonların yapının neresinde görüldüğü oldukça önem arz etmektedir. Özellikle bodrum katlarda oluşan çatlaklar en tehlikeli olanlardır. Fakat kolonların üzerinde bulunan sıva çatlağı yanıltıcı olabilir. Bu gibi durumlarda yapılacak en doğru hareket, sıvanın kazılarak kolon üzerinde bir çatlak olup olmadığının kontrol edilmesidir. Eğer sıva altında bulunan kolonun üzerinde düşey çatlaklar bulunuyorsa bu tehlikeli kolon çatlağının habercisi olabilir. Özellikle çatlak genişliği 1.5 ya da 2 milimetre üzerinde ise anında yetkililere haber verilmelidir. Küçük bir çatlak dahi olsa, bu büyük bir felaketin öncüsü olarak sayılmalıdır.

Kolon Çatlağı Nasıl Tamir Edilir?

Bina güçlendirme çalışmalarının en temel konusu olan kolon tamirinin özellikle kolon çatlağının erken aşamasında tespit edilerek gerçekleştirilmesi oldukça önemlidir. Deprem gibi doğal afetlerden sonra oluşan ya da derinleşen büyük çatlakların tamiri maalesef mümkün değildir. Yetkililer tarafından tamir olmasına olanak verilen kolon çatlağı nasıl tamir edilir sorusunun cevabı ise şöyle verilebilir

• Kolon üzerinde oluşmuş tehlike arz eden tahribatlar tespit edilerek sağlamlığı kontrol edilmeli ve sağlamlığını yitiren yerler uygun bir şekilde temizlenmelidir.
• Diğer çürükler basınçlı su yardımı ile temizlenmeli ve tozdan tamamıyla arındırılmalıdır.
• Kolon demirleri üzeri tamamen açılmalıdır.
• Kullanılan demirlerin üzerinde pas bulunuyorsa temizlenmelidir.
• Sonrasında demirlerin beton ile teması kesilmelidir.
• Devamında özel malzemeler ile demirlerin arkasında veya çevresinde kesinlikle boşluk kalmayacak şekilde yeniden karbon fiber dolgu ile kaplanır.
• Dolgu kalıplar ile desteklenir ve kuruması için beklenir.

Kuruduktan sonra kalıplar sökülür ve sağlamlığı test edilir. Bir sorun bulunmadığı takdirde maddelerde belirtilen işlemler doğru olarak yapılmıştır.

Bina güçlendirme çalışmaları hakkında daha detaylı bilgi edinmek için “Bina Güçlendirmesi İçin İlk Yapılması Gerekenler” başlıklı blog yazımızdan faydalanabilirsiniz.